آموزش ساخت کتاب الکترونیک دانشگاه تربیت مدرس

آموزش ساختن ebook

کارگاه ساخت کتاب الکترونیک در دانشگاه تربیت مدرس برگزار شد

در این کارگاه استاد حمیدرضا خاتونی به مخاطبان  با برنامه ایندیزاین آموزش ساخت کتاب الکترونیکی را دادند

همانطور که می دانید Ebook یا کتاب الکترونیکی، پدیده ای کاملاً تازه در این بین است و می رود تا نظام آموزش و اطلاع رسانی را با دگرگونی هایی اساسی مواجه سازد. کتاب های الکترونیکی یا ebooks صرفاً نسخه های الکترونیکی مطالب مکتوب نیستند . بلکه میتوانندعلاوه برمتن‏‎، صوت وتصاویرو … رانیز شامل شوند. بعلاوه می توانند درقالب فایل هایی که می تواند توسط یک رایانه اجرا شود مانند قالب های Word Text ،HTML ،PDF وفایل های اجرایی EXE درآیند.

 

Ebook یا کتاب الکترونیکی چیست؟

Ebook Ebook یا کتاب الکترونیکی، پدیده ای کاملاً تازه در این بین است و می رود تا نظام آموزش و اطلاع رسانی را با دگرگونی هایی اساسی مواجه سازد. کتاب های الکترونیکی یا ebooks صرفاً نسخه های الکترونیکی مطالب مکتوب نیستند . بلکه میتوانندعلاوه برمتن‌‎، صوت وتصاویرو … رانیز شامل شوند. بعلاوه می توانند درقالب فایل هایی که می تواند توسط یک رایانه اجرا شود مانند قالب های Word Text ،HTML ،PDF وفایل های اجرایی EXE درآیند.
اختراع رایانه، ترانزیستورها و ابداع اینترنت به عنوان فصل های انقلابی در تاریخ علم یاد شده است. با رواج هرچه بیشتر تاثیر رایانه در جزئی ترین مسائل روزمره، دنیای ما با سرعت هرچه بیشتر به دنیای الکترونیک و دیجیتال تبدیل می شود. کتاب و چاپ و نشر نیز از این راه باز نمانده اند و ظهور نشر الکترونیک به گونه ای که در ۲ یا ۳ سال اخیر شاهد آن بودیم، oصنعت چاپ و نشر را دستخوش تحولی عظیم کرده است.

 

ebook یا کتاب الکترونیکی، پدیده ای کاملاً تازه در این بین است و می رود تا نظام آموزش و اطلاع رسانی را با دگرگونی هایی اساسی مواجه سازد. کتاب های الکترونیکی یا ebooks صرفاً نسخه های الکترونیکی مطالب مکتوب نیستند . بلکه میتوانندعلاوه برمتن‌‎، صوت وتصاویرو … رانیز شامل شوند. بعلاوه می توانند درقالب فایل هایی که می تواند توسط یک رایانه اجرا شود مانند قالب های Word Text ،HTML ،PDF وفایل های اجرایی EXE درآیند. سادگی اجرا، سادگی جستجو در متن ، داشتن قالب زیباتر ، منسجم بودن مطالب ، امکان عرضه یا فروش ساده تر و سریعتر ، داشتن قابلیت افزودن امکانات مالتی مدیا و … ازجمله ویژگی هایی هستند که کتاب الکترونیکی رابه عنوان یک رسانه نو پا و رو به رشد از سایر رسانه هایی از این دست ممتاز می گرداند.

● توسعه E-book یا کتاب الکترونیکی درجهان

نهادهای بسیار زیادی با درک اهمیت این رسانه، به حمایت و گسترش این پدیده نوپا اقدام می کنند که قصد آنها توسعه هرچه بیشتر نشر الکترونیک و بهادادن به این پدیده است. برای مثال، نمایشکاه کتاب فرانکفورت ۷جایزه سالیانه برای کتاب های الکترونیکی برگزیده اختصاص داده است که شامل جایزه ای ویژه به مبلغ ۱۰۰ هزار دلار می باشد. اکنون سایت های فراوانی می توان یافت که از نویسندگان دیجیتال استقبال می کنند. انتشارات تجاری Time Warner اخیراً از وجود سایت www.ipublish.com خبرداد که مسؤلان آن نویسندگانی را که قصد دارند کتابشان در قالب الکترونیکی عرضه شود، جلب و حمایت می کنند.
همچنین جنبشی تحت عنوان پروژه گوتنبرگ(Project Gutenberg) شکل گرفته است که هدف آن تبدیل کتاب های عادی به کتاب های الکترونیکی است. هزاران کتاب که تا کنون در کتابخانه ها و یا کلکسیون های خصوصی موجود بودند اکنون درقالب دیجیتال در دسترس همگان قرار می گیرند.
پیش بینی می شود تا سال ۲۰۰۵ یک ششم کتابهای خریده شده در آمریکا کتابهای الکترونیکی خواهد بود. تجارتی که ارزش ۸.۷ میلیارد دلار خواهد داشت.

● مزایا و ویژگی‌های کتاب های الکترونیکی:

۱) Portability سهولت انتقال در عین یکپارچگی مطالب
اطلاعات پردازش شده ( Information ) می تواند به سرعت برق جابه جا شود. باتوسعه میکروچیپ ها، فناوری فایبراپتیک ( Fiber Optic) و اینترنت، ارتباطات دیجیتال می تواند به سهولت هرچه تمامتر و به صورت بلادرنگ ( Real Time ) منتقل شود. کتاب های الکترونی می تواند به صورت download و یا به شکل ضمیمه به ایمیل ( attachment )،‌ عرضه شوند و نیز قابل ذخیره در دیسکت و یا CD-ROM می باشند.
۲) Versatility انسجام مطالب و تنوع کاربرد
در حال حاضر مردم دسترسی بیشتری به اطلاعات دارند و می توانند بر اساس آن تصمیمات بهتری بگیرند. در مقایسه باقالب های رایج متنی ، کتاب های الکترونیکی در عین دسته بندی مطالب به صورت فهرست یا موضوعی، به صورت وحدت یافته تبادل آن ها با یکدیگر را همراه با سهولت جستجو فراهم میکند.
۳) Interactivity تبادل بینابین مطالب با یکدیگر
ترغیب شدن بیشتر برای ادامه خواندن ، سهولت نگهداری و یاد سپاری مطالب و توانایی بیشتر در کنترل مطالب از جمله موارد بسیار مهم برای خواننده می باشد.
یک کتاب الکترونیکی با امکاناتی مثل وجود فرامتن ( Hyperlink ) امکان تبادل بینابین مطالب و نیز مرور همزمان آنها با یکدیگر را فراهم میکند. این راحتی جستجو به ویژه برای افرادی که با مطالب تحقیقاتی سر و کار دارند بسیار حایز اهمیت می باشد.
۴) edia Capability پشتیبانی از امکانات مالتی مدیا
کتاب های الکترونیکی حتی می توانند این امکان را داشته باشند که به مطالب کتاب گوش دهید! نرم افزارهایی چون Microsoft Reader از امکانات بسیار خوبی از جمله خواندن متون برخوردار می باشند. این مطلب صرفاً جالب است اما برای افرادی مثل نابینایان و یا کسانی که مشکل خواندن مطالب را دارند نوید بخش عصری تازه در آموزش و اطلاع رسانی می باشد. همچنین این کتاب ها امکان خوبی برای برای بزرگ کردن مطالب دارند.
۵) Useability سهولت کار و اجرا
اکثریت قریب به اتفاق مردم برای نوشتن و یا خواندن مطالب از طریق رایانه از نرم افزارهایی چون Word استفاده می کنند. به عنوان یکی از مشکلات نرم افزار Word این است که مطلبی که در یک نسخه آن مثل Word و یا در یک ویندوز فارسی ساز نوشته می شود به سادگی در نسخه دیگر این نرم افزار قابل اجرا نیست.به طوری که اگر شما آن را به رایانه دیگر که دارای نسخه دیگری است ببرید مخصوصاً اگر آن مطلب به زبانی غیر انگلیسی نوشته شده باشد، ممکن است به همان دقت اجرا نشود و نیز ممکن است بسیاری ازافراد برای خواندن مطلبی که درقالب PDF دراختیار دارند، نرم افزارهای ویژه اجرای PDF را نداشته باشند و حتی نام آن ها را نیز نشنیده باشند. مشکل بسیار مهمتری که در این بین وجود دارد قیمت بسیار بالای این گونه نرم افزارهااست. فقط قیمت بسته Office محصول شرکت مایکروسافت بیش از ۳۵۰ دلارمیباشدکه برای یک نرم افزارقیمتی بالا است. اما کتاب های الکترونیکی که درفرمت EXE هستند این مشکل را نیز حل کرده اند. یعنی شما کتاب الکترونیکی خود را صرف نظر از نوع سیستم عامل و یا وجود نرم افزاری برای خواندن آن نه تنها ساده تر از ورق زدن یک روزنامه خواهیدخواند، بلکه از امکانات بسیارجالب دیگر آن نیز آن نیز بهره مند خواهید شد و حتی می توانید از درون کتاب برای نویسنده آن ایمیل بفرستید! از جمله مشکلات دیگر این است که خواندن مطالب طولانی از طریق این گونه نرم افزارها به دلیل عدم تعبیه یا اجرای ساده Hyperlink ها و نیز نبود تبادل بین مطالب به صورت بلادرنگ برای خواننده بسیار خسته کننده خواهد بود. اما در یک کتاب الکترونیکی مطالب بسیارطولانی مثلاً نسخه کامل کتاب مقدس را می توان به صورت کلیک روی فهرست ها و دسته بندی ها به ساده ترین شکل مرورکرد.

● چگونگی ساخت کتاب های الکترونیکی

برای ساخت و عرضه یک کتاب الکترونیکی به موارد ذیل احتیاج است:
▪ مطالب مکتوب
▪ نرم افزاری برای تبدیل این مطالب به قالب الکترونیکی
▪ سایتی که وظیفه بازاریابی محصول شما را به عهده بگیرد. البته در این بین باید به بعضی فنون بازاریابی آشنایی داشت.
▪ راهکاری برای دریافت وجوه نقدی به صورت online
▪ روشی برای ارسال مطلب الکترونیکی به متقاضی
یک مثال از چگونگی ساخت کتاب های الکترونیکی
یکی از روش های رایج برای ساخت کتاب الکترونیکی، عرضه مطالب درقالب PDF است که توسط کاربران مکینتاش نیزقابل خواندن است و برای کار با این قالب و یا تبدیل فایل های Word به PDF باید مجموعه نرم افزاری Adobe Acrobat از جمله Reader ، Writer وDistiller و یاسایر نرم افزارهای کار با فایل های PDF را دراختِار داشته باشید.اما معمولا مخاطبان کتابهای الکترونیکی قالب EXE یا خوداجرا را برای خواندن بیشتر ترجیح می دهند. برای این گونه فایلها نیز نرم افزار وجود دارد.
● سازنده کتاب الکترونیک

 

به طور کلی نرم افزار های کتاب سازی (ebook compiler) به دودسته تقسیم می شوند:
۱) نرم افزار هایی که فایل های html و pdf را به فرمتی غیر ازEXE تبدیل می کنند.
۲) نرم افزار هایی که فایل های html را به EXE تبدیل می کنند.
شما برای ساختن این نوع فایل ها و خواننده برای اجرای آن به نرم افزار Acrobat Reader نیاز دارید که این نرم افزار به رایگان از سایت abode.com قابل دریافت می باشد فایل های PDF معمولا سازگاری بیشتری با چاپگر دارند اما از نظر مرور مطالب برای خواننده شناوری لازم را ندارند. اما ویژگی بسیار برجسته آنها سازگاری با انواع مختلف ویندوز و رایانه می باشد.

استاد حمیدرضا خاتونی در این کارگاه با برنامه ایندیزاین یک کتاب الکترونیکی مناسب سایت طراحی و تولید کردیم .

حمیدرضا خاتونی

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *